One su Vasilija Zečević, Milunka Savić, Milica Tepić, Hilda Dajč, Diana Budisavljević, i mnoge druge, one su svojom neustrašivošću postale simboli stradanja, heroizma i čovekoljublja, i njima u čast održana je 8. decembra tribina „Beograda za početnike“ u velikoj sali opštine Grocka, pod nazivom O NEUSTRAŠIVIM ŽENAMA U VELIKIM RATOVIMA.
Organizatori događaja su Centar za kulturu Grocka, Gradska opština Grocka i „Beograd za početnike” u saradnji sa Muzejom žrtava genocida. Gošće su Jasmina Tutunović Trifunov, istoričarka, viša kustoskinja u Muzeju žrtava genocida, Biljana Marcojević, istoričarka, kustoskinja u Muzeju žrtava genocida, dok je moderatorka Smiljana Popov, novinarka, autorka i urednica serijala „Beograd za početnike” , na sebi stvojstven način inspirisala svoje gošće i povela publiku u nezaboravno veče.
– Ova nedovoljno poznata i uvek intrigirajuća priča „O neustrašivim ženama u velikim ratovima” posvećena je kulturi sećanja na minule događaje, plemenite i herojske žene, tihe i nevidljive heroine svakodnevnog, i posebno ratnog života. Tribina „Beograd za početnike” organizuje se u saradnji sa Savetom za rodnu ravnopravnost GO Grocka u susret Međunarodnom danu ljudskih prava, rekla je Zorica Atić, direktorka Centra za kulturu Grocka, u uvodnoj reči kojom je pozdravila prisutne.
Pred brojnom publikom, nizale su se nadahnute priče i malo poznati detalji i kadrovi koji su dodirnuli sva srca. Događaju je prisustvovala predsednica SO Grocka Vesna Dannjanović sa saradnicima, i brojni sugrađani, kao i predstavnici javnih i obrazovnih ustanova.
Među ženama čije se ime izgovara sa poštovanjem je Milunka Savić, srpska junakinja balkanskih ratova i Prvog svetskog rata, narednik u Drugom puku srpske vojske „Knjaz Mihailo”, poznatijem kao Gvozdeni puk i jedna od žena sa najviše odlikovanja u istoriji ratovanja. Njena hrabrost, nažalost, brzo je zaboravljena. Između dva svetska rata radila je kao čistačica u Ministarstvu inostranih dela, a posle Drugog svetskog rata u nekim od skadarlijskih kafana. Uprkos tome, od svoje male plate, odškolovala je tridesetoro dece.
Vasilija Vukotić je još jedna od heroina ratova. Bila je „crnogorska vila”, kći serdara Janka Vukotića. Izuzetno obrazovana, već sa 15 godina učestvovala je kao bolničarka u balkanskim ratovima, a zatim se priključila vojsci i u Velikom ratu. Jedina je žena koja je učestvovala u borbama na Mojkovcu – bici koja je otvorila vrata spasa srpskoj vojsci.
Milica Tepić, poznata kao Majka Knežopoljka, ovekovečena je na čuvenoj ratnoj fotografiji Žorža Skrigina, koja je obišla svet. Fotografija iz januara 1944. kroz lik majke Milice sa sinom Brankom na leđima i kćerkom Dragicom, predstavlja simbol stradanja u Drugom svetskom ratu naroda Kozare i Potkozarja. Milica je i simbol borbe za opstanak majke koja nije htela da se prepusti sudbini, niti dozvoli da sa decom završi u ozloglašenom logoru Jasenovac.
Hilda Dajč, dvadesetogodišnja beogradska Jevrejka dobrovoljno je otišla u logor na Starom sajmištu kako bi pomogla svojim bolesnim i nemoćnim sunarodnicima. Ubrzo je shvatila da korača putem koji vodi u smrt. Ostavila je dirljiva pisma koja svedoče o njenom neustrašivom, duboko humanističkom i tragičnom putu. Pisma koja je napisala Hilda redak su dokument koji govori u kakvim su uslovima živeli Jevreji u logoru na Sajmištu, od decembra 1941. do maja 1942. godine.
Diana Budisavljević – Posle napada Trećeg Rajha na Kraljevinu Jugoslaviju i završetka Aprilskog rata 1941. godine, sudbina srpskog civilnog stanovništva, pre svega dece u NDH, neodvojivo je vezana za Austrijanku Dianu Budisavljević. Upamćena je po preuzimanju nekoliko hiljada srpske dece iz jasenovačkih logora u toku leta 1942. ali neophodno je sačuvati od zaborava i Dianinu upornu borbu da se spasenoj deci obezbede smeštaj, hrana, medicinska nega, odeća i ostale potrepštine, ali i da se najmlađima sačuva identitet, kako bi saznali ko su, čiji su i odakle su.
Izvor teksta: Grocka.rs
